Nulla posteritas, si non in honore antiquitas.
MARE NOSTRUM
czyli
wpływ antyku Morza Śródziemnego na późniejsze pokolenia
PEŁNO JEJ,
Quidquid discis, tibi discis. Czegokolwiek się uczysz, uczysz się dla siebie. |
absencja < łac. absentia – nieobecność absolwent < łac. absolvens – odwiązujący się; kończący szkołę Afryka < łac. Africa – Afryka akademia < gr. 'Akad»meia – szkoła Platona założona w gaju Akademosa; *podniosła uroczystość akta < łac. acta – zbiór dokumentów akwarium < łac. aquarium – zbiornik na wodę algebra < arab. – upraszczanie, algebra anatomia < gr. ¢natom…a – cięcie anoda < gr. ¥nodoj – droga w górę, *anoda Antarktyka < gr. ¢ntarktikÒj – leżący naprzeciw północnego, czyli południowy antologia < gr. ¢nqolog…a – zbieranie kwiatów Arktyka < gr. ¢rktikÒj – północny arytmetyka < gr. ¢riqmhtik» – arytmetyka, liczenie astronomia < gr. ¢stronom…a – prawo ruchu gwiazd, czyli astronomia; ¢st»r – gwiazda; nÒmoj – prawo) asymilacja < łac. assimilatio – upodobnienie atmosfera < gr. ¢tmÒj – wyziew, para; sfa…ra – sfera, kula atom < gr. ¥tomoj – niepodzielny atrament < łac. atramentum – czarny płyn, atrament Australia < łac. tereny południowe – Australia autograf < gr. aÙtÒgrafoj – pisany własnoręcznie autor < łac. auctor – pisarz, twórca barometr < gr. b£roj – ciężar; mštron – miara, miernik Biblia < gr. bibl…a – księgi biblioteka < gr. b…blion – książka; q»kh – skład, pomieszczenie biocenoza < gr. b…oj – życie; ko…nwsij – wspólnota, wspólne przebywanie biografia < gr. b…oj – życie; graf…a – opis biologia < gr. b…oj – życie; lÒgoj – słowo, nauka, mowa; – biolog…a nauka o życiu botanika < gr. bot£nh – ziele, trawa, roślina; botanikÒj – roślinny, dotyczący ziół car < łac. Caesar – Cezar centymetr < łac. centum – sto; < gr. mštron – miernik, miara cesarz < łac. Caesar – Cezar chemia < późno-gr. chme…a – substancja ziemi chronologia < gr. cronolog…a – wyznaczanie czasu cosinus < łac. co-sinus – zatoka przy zatoce (por. kształt wykresu) cotangens < łac. co-tangens – współdotykająca (por. kształt wykresu) cykl < gr. kÚkloj – okrąg, obieg, koło, cykl cylinder < gr. kÚlindroj – cylinder cyrkiel < łac. circulus – kółeczko decymetr < gr.-łac. dška, decem – dziesięć; < gr. mštron – miernik, miara dekagram < gr. dška – dziesięć; gr. gr£mma – gram, litera dentysta < łac. dens – ząb; dentisticus – dotyczący zębów diaskop < gr. d…a – przez; skÒpoj – obserwator; *diaskop doktor < łac. doctor – zawodowo uczący dokument < łac. documentum – dokument dominacja < łac. dominatio – panowanie dyna < gr. dÚnamij – siła; *jednostka siły dynamika < gr. dunamik» (tšcnh) – nauka o sile dyrektor < łac. director – ten, który rozstrzyga; kierownik dyscyplina < łac. disciplina – nauka, dyscyplina dysproporcja < łac. disproportio – nierównomierność elektron < gr. ½lektron – bursztyn; *elektron elektryczny < gr. ºlektrikÒj – dotyczący bursztynu; *elektryczny element < łac. elementum – element, część energia < gr. ™nšrgeia – czynność, działanie epidiaskop < gr. ™piskope‹n – patrzeć na coś przez epika < gr. ™pikÒj– epicki epoka < gr. ™poc» – zatrzymanie; pozycja gwiazd w horoskopie; epoka era < łac. aera – miedziane żetony danego okresu; *era erg < gr. œrgon – dzieło, czynność Europa < gr. EÙrÒph – Europa fizyka < gr. fusikÒj – dotyczący przyrody; fizyczny geografia < gr. geograf…a – opis ziemi geologia < gr. geolog…a – nauka o ziemi geometria < gr. geometr…a – pomiar ziemi gimnastyka < gr. gumnastikÒj – gimnastyczny; gumnÒj – nagi (chłopcy ćwiczyli nago) gimnazjum < gr. gumn£sion – szkoła gimnastyczna; szkoła graficzny < gr. grafikÒj – pisarski, rysunkowy gram < gr.gr gr£mma – rysunek, litera; gram gramatyka < gr. grammatikÒj – dotyczący liter, znający się na literach higiena < gr. ØgieinÒj– zdrowy hiperbola < gr. Øperbol» – rzut ponad; hiperbola historia < gr. ƒstor…a – badanie, historia, dzieje izobara < gr. „sobar»j – o równym ciężarze izochora < gr. „sÒcwroj – o równej objętości izoterma < gr. „soqerm»j – o równej temperaturze kalendarz < łac. Kalendae – pierwszy dzień miesiąca kałamarz < gr. k£lamoj – trzcina, pióro do pisania kapitan < łac. capitalis – główny; caput – głowa karta < gr. c£rth – karta katoda < gr. k£qodoj – droga w dół, *katoda kilogram < gr. c…lioi – tysiąc; gr£mma – gram kilometr < gr. c…lioi – tysiąc; mštron – miara, *metr kinematyka < gr. kinhmatikÒj – dotyczący ruchu kinetyka < gr. kinhtikÒj – zdolny do poruszenia klasa < łac. classis – flota; klasa społeczna, klasa komedia < gr. komód…a – komedia; śpiew na wiejskiej zabawie komputer < ang. < łac. computare – zliczać konstelacja < łac. constellatio – gwiazdozbiór kontakt < łac. contactus – wzajemny dotyk kreda < łac. creta – kreda kserograf < gr. xerÒj – suchy; gr£foj – urządzenie piszące kwadrat < łac. quadratus – kwadrat lampa < gr. lamp£j – pochodnia, lampa oliwna legenda < łac. legenda – to, co należy przeczytać lekcja < łac. lectio – czytanie leksykon < gr. lšxikon – zbiór słów liceum < gr. Luke…on – "Wilczy Gaj" pod Atenami, poświęcony Apollinowi, w którym mieściła się szkoła Arystotelesa; *liceum linijka < łac. linea – linia; sznur ciesielski do pomiaru magister < łac. magister – nauczyciel, przełożony magnetofon < gr. magn»tij – kamień magnetyczny; fwn» – dźwięk, głos magnetowid < gr.-łac. magn»tij – kamień magnetyczny; videre – widzieć, oglądać major < łac. maior – większy, starszy majster < niem. <łac. magister – przełożony mapa < łac. mappa – serweta margines < łac. margo – brzeg, margines matematyka < gr. maqhmatikÒj – naukowy maximum < łac. maximum – najwięcej menzurka < łac. mensura – naczynie do pomiaru, zwłaszcza objętości metafora < gr. metafor£ – zmiana; przenośnia, metafora metr < gr. m»tron – miara, prawidło mikrofon < gr. mikrÒj – mały, drobny; fwn» – dźwięk, głos mikroskop < gr. mikrÒj – mały, drobny; skope‹n – oglądać, patrzeć minimum < łac. minimum – najmniej mit < gr. màqoj – słowo; legenda, bajka, mit mitologia < gr. muqolog…a – opowiadanie mitów; mitologia monarchia < gr. monarc…a – jedynowładztwo, władza jednego muzyka < gr. mousikÒj – muzyczny, muzykalny neologizm < gr. neÒj – nowy; lÒgoj – słowo neutron < łac. neutrum – coś obojętnego nota < łac. nota – znak oligarchia < gr. Ñligarc…a – rządy niewielu optymalny < łac. optimus – najlepszy ortografia < gr. Ñrqograf…a – właściwe, poprawne pisanie Pacyfik < łac. pacificus – spokojny panegiryk < gr. panhgurikÒj – uroczysty; utwór pochwalny papier < gr. p£puroj – papirus parabola < gr. parabol» – zestawienie, porównanie; rzut obok; podobieństwo; *parabola parafraza < gr. par£frasij – omówienie; *parafraza paragraf < gr. par£grafoj – znak stojący obok parametr < gr. par£metron – stojący obok miernika; *parametr partia < łac. pars – część pasywny < łac. passivus – bierny pedagog < gr. pa‹j – chłopiec; ¢gogÒj – prowadzący; niewolnik prowadzący chłopca do szkoły; *pedagog personifikacja < łac. personificatio – uosobienie peryskop < gr. per… – wokół; skope‹n – oglądać, patrzeć plan < łac. planus – płaski; szkic na płaszczyźnie poezja < gr. po…hsij – wytwarzanie, komponowanie polarny < łac. polus – biegun poligrafia < gr. polÚ – wiele; graf…a – pisanie praktyka < gr. praktikÒj – zdatny do czynu, czynny, aktywny preparat < łac. praeparatus – wcześniej przygotowany procent < łac. pro cento – według stu propedeutyka < gr. propaideutikÒj – dotyczący wstępnej nauki proporcja < łac. proportio – stosunek, współmierność proza < łac. prosus – prosty, bezpośredni radio < łac. radius – promień religia < łac. religio – religia, pobożność, kult retorta < łac. retortus – odwrócony, odgięty sekretariat < łac. secretus – oddzielony; tajny sinus < łac. – zatoka (por. wykres funkcji) statyka < gr. statikÒj – zatrzymujący stych < gr. st…coj – rząd, szereg; linia, wiersz symetria < gr. summetr…a – współmierność, harmonia szkoła < gr. scol» – czas wolny; szkoła tabela < łac. tabella – tabliczka, deseczka tablica < łac. tabula – deska, tablica tangens < łac. – dotykający (por. wykres funkcji) teatr < gr. qšatron – miejsce oglądania technika < gr. tecnikÒj – zręczny, biegły; sztuczny technologia < gr. tecnolog…a – rozprawa o prawidłach sztuki telefon < gr. thloà – daleko, z oddali; fwn» – głos, dźwięk telewizor < gr.-łac. thloà – daleko, z oddali; visor – widz temat < gr. qšma – rzecz postawiona, zaproponowana teoria < gr. qewr…a – oglądanie, kontemplacja termodynamika < gr. qšrmh – ciepło; dunamikÒj – czynny, działający tragedia < gr. tragód…a – tragedia; śpiew kozłów trapez < gr. tr£peza – stół; lada bankierska trygonometria < gr. trigwnometr…a – mierzenie trójkątów ubikacja < łac. ubi – gdzie; cacare – wypróżniać się wiersz < łac. versus – linijka wiersza, wiersz wigilia < łac. vigilia – czuwanie, warta, straż zoologia < gr. zùon – zwierzę; lÒgoj – słowo, nauka |
wietrzyk